نکاتی برای پرورش نوجوانان دوزبانه

نکاتی برای پرورش نوجوانان دوزبانه: چطور زبان‌ها را در سنین بالاتر زنده نگه داریم؟

پرورش نوجوانان و بچه‌های بزرگ‌تر دوزبانه چالش‌های خاص خودش را دارد، به‌ویژه زمانی که یکی از زبان‌ها به دلیل محیط اطراف، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

در خانواده‌هایی مثل ما که یکی از زبان‌ها بیشتر صحبت می‌شود، حفظ تسلط بر زبان کمتر رایج نیاز به تلاش آگاهانه و هدفمند دارد.

در اینجا می‌توانید نکات عملی و مفیدی برای تشویق نوجوانان به دوزبانه‌ بودن پیدا کنید؛ راهکارهایی که به حفظ و تقویت هر دو زبان کمک می‌کنند، حتی زمانی که بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند.

در میان این نکات علمی مصاحبه ای از مادر موفق انگلیسی زبان هم گنجانده شده تا از تجارب این مادر هم استفاده کنید.

پرورش نوجوانان و کودکان بزرگ‌تر دوزبانه

تربیت بچه‌های دوزبانه تجربه‌ای چالش‌برانگیز اما در عین حال پُر از پاداش است. در طول این سال‌ها، تجربه‌های زبانی ما بالا و پایین‌های زیادی داشته است. 

خوشبختانه با بزرگ‌تر شدن بچه‌ها، توانستیم تعادل را حفظ کنیم و حالا فرزندانمان که ۱۰ و ۱۲ ساله هستند، به دو زبان انگلیسی و ایتالیایی کاملاً مسلط‌اند.

برای ما که در یک کشور انگلیسی‌ زبان زندگی می‌کنیم، طبیعی است که زبان انگلیسی نقش پررنگ‌تری داشته باشد. اما ما آگاهانه تلاش کرده‌ایم تا فرزندانمان حتی با بزرگ‌تر شدن، همچنان به زبان ایتالیایی به‌خوبی صحبت کنند.

در اینجا چند نکته‌ی کاربردی بر پایه‌ی تجربه‌ی ما از پرورش فرزندان دوزبانه‌مان (که حالا تقریباً وارد دوره نوجوانی شده‌اند!) آورده‌ایم—فرزندانی که به هر دو زبان انگلیسی و ایتالیایی صحبت می‌کنند.

توصیه میکنیم که مقاله 24 راهکار برای تقویت مهارت زبانی در کودکان دو‌زبانه رو هم مطالعه کنین تا در این مسیر بتوانید بهتر و سریع تر پیش بروید.

۱. تماس مداوم با زبان دوم (زبان کمتر رایج) ایجاد کنید

در خانه، یکی از مهم‌ترین کارهایی که انجام می‌دهیم این است که زبان ایتالیایی را به‌طور روزمره وارد زندگی‌شان کنیم. همسرم، یعنی پدر بچه‌ها، فقط با آن‌ها ایتالیایی صحبت می‌کند و همین باعث می‌شود که این زبان همیشه در معرض استفاده آن‌ها باشد.

برای بچه‌های بزرگ‌تر و نوجوانان، تغییر به زبان انگلیسی خیلی راحت اتفاق می‌افته. اما ما با ثابت نگه‌داشتن قانون «هر والد، یک زبان» تونستیم کمک کنیم که بچه‌هامون مهارتشون در ایتالیایی رو حفظ کنن.

حتی اگر از روش «هر والد، یک زبان» استفاده نمی‌کنید، نکته‌ی اصلی اینه که در هر روشی که انتخاب کردید، ثبات داشته باشید. 

اگر در خانه به زبان کمتر رایج صحبت می‌کنید، این روال رو ادامه بدید. وقتی بچه‌ها به زبان غالبِ جامعه، یعنی زبانی که با دوست‌هاشون صحبت می‌کنن، برمی‌گردن، بهتره تشویقشون نکنید. این کار کمک می‌کنه تمرکز خانواده روی زبان دوم باقی بمونه و اون زبان به مرور کمرنگ نشه.

پس برای شروع پرورش کودک دوزبانه، که زبان مادری اغلب فارسی است، بهتره بچه ها بصورت مداوم و مستمر در معرض مستقیم زبان انگلیسی یا هر زبان دوم دیگر قرار بگیرند.

میتوانید از کارتون ها استفاده کنین که در مقاله بهترین کارتون های تعاملی برای آموزش زبان انگلیسی به کودکان معرفی کردیم تا تماس مداوم را برقرار کنید.

۲. ارتباط فرهنگی را تشویق کنید

زبان فقط درباره‌ی واژه‌ها نیست، بلکه به فرهنگ هم مربوط می‌شه. هرچه بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شن، این پیوند فرهنگی اهمیت بیشتری پیدا می‌کنه.

ما تلاش می‌کنیم فرهنگ ایتالیایی رو در خونه زنده نگه داریم—چه از طریق غذا، موسیقی یا رسم و رسوم. ما تعطیلات ایتالیایی رو جشن می‌گیریم، غذاهای ایتالیایی می‌پزیم و مطمئن می‌شیم که بچه‌ها با رسانه‌های ایتالیایی در تماس باشن. 

تماشای برنامه‌ها یا فیلم‌های ایتالیایی و حتی دنبال کردن یوتیوبرهای ایتالیایی باعث می‌شه زبان براشون جذاب باقی بمونه و ازش لذت ببرن.

۳. تماس تصویری منظم با خانواده در خارج از کشور

با کمک فناوری، بچه‌ها حتی وقتی از خانواده و دوستان دور هستن، می‌تونن باهاشون در تماس بمونن. ما تماس‌های تصویری منظمی با نُنّا، نُنّو و پسرعموها و دخترعموهاشون داریم.

این تماس‌ها فرصت خیلی خوبی هستن تا بچه‌ها ایتالیایی تمرین کنن و در عین حال، رابطه‌ی نزدیک‌تری با اعضای خانواده‌ی بزرگ‌ترشون بسازن. این گفتگوهای ساده خیلی بهشون کمک می‌کنه تا زبان براشون طبیعی و مکالمه‌ای باقی بمونه.

4. فعالیت‌های زبانی

نوجوان‌ها عاشق فناوری و سرگرمی هستن، پس سعی کنید از همین علاقه برای تقویت زبان استفاده کنید. ما شب‌های خانوادگی، بازی‌های ایتالیایی انجام می‌دیم، اما چیزهایی مثل پادکست هم برای نوجوان‌ها و بچه‌های بزرگ‌تر خیلی خوب جواب می‌ده.

اگه محتوایی پیدا کنید که بچه‌ها واقعاً بهش علاقه دارن، احتمال اینکه با زبان درگیر بشن خیلی بیشتر می‌شه. چه دنبال کردن یه تیک‌تاکر ایتالیایی باشه، چه دیدن آخرین سریال ایتالیایی توی نتفلیکس، مهم اینه که یادگیری براشون جذاب و به‌روز باقی بمونه.

مقاله قصه های شبانه : هر شب برای فرزند خود قصه بخوانید نیز میتواند برای شما بسیار مفید باشد.

5. غوطه‌وری در زبان و سفر

اگر امکانش رو دارید، سفر به کشوری که زبان مورد نظر در اون صحبت می‌شه، راه خیلی خوبی برای یادگیری عمیق‌تر زبان و آشنا شدن با فرهنگ اونجاست.

ما سعی می‌کنیم هر دو سال یک‌بار بچه‌ها رو به ایتالیا ببریم و اگر بشه، مدتی طولانی اونجا بمونیم—مثلاً دو تا سه ماه در تابستون. درسته که کمی سفر می‌کنیم، اما بیشتر وقت‌مون رو در یه شهر کوچیک توی کالابریا می‌گذرونیم؛ جایی که تقریباً هیچ‌کس انگلیسی بلد نیست.

این نوع غوطه‌وری برای بچه‌هامون خیلی ارزشمنده. اون‌ها وقتشون رو با خانواده و دوستانی می‌گذرونن که فقط ایتالیایی حرف می‌زنن، و این باعث می‌شه کاملاً در زبان فرو برن. 

توی همین سفرها، ما اون‌ها رو به اردوهای تابستانی ایتالیایی هم می‌فرستیم تا توی فضای اجتماعی متفاوتی زبان رو تمرین کنن و با دوستای جدید آشنا بشن.

اگه بتونید به کشوری سفر کنید که زبان مورد نظرتون در اون صحبت می‌شه—یا حتی برنامه‌ای برای تبادل فرهنگی پیدا کنید که نوجوان‌هاتون بتونن در اون شرکت کنن—این تجربه می‌تونه فوق‌العاده ارزشمند باشه.

۶. یادگیری زبان را به یک فعالیت خانوادگی تبدیل کنید

ما سعی می‌کنیم زبان ایتالیایی را وارد فعالیت‌های خانوادگی‌مون کنیم. مثلاً وقتی با هم بازی می‌کنیم یا آشپزی می‌کنیم، سعی می‌کنیم تا حدی به ایتالیایی صحبت کنیم (حتی اگر معمولاً من باهاشون انگلیسی حرف می‌زنم).

این‌جور فعالیت‌ها به بچه‌ها نشون می‌ده که یادگیری زبان فقط به کلاس و درس محدود نمی‌شه—بلکه می‌تونه بخشی از زندگی روزمره باشه.

۷. کمک کنید انگیزه پیدا کنن

در سن نوجوانی، بچه‌ها کم‌کم مستقل‌تر می‌شن و بیشتر درک می‌کنن که دونستن دو زبان چه فایده‌هایی براشون داره. ما باهاشون درباره‌ی مزایای دو زبانه بودن صحبت می‌کنیم—مثل فرصت‌های شغلی بهتر در آینده یا راحت‌تر سفر کردن.

وقتی بچه‌ها احساس کنن که این مهارت واقعاً به دردشون می‌خوره، بیشتر انگیزه پیدا می‌کنن و برای یادگیری تلاش می‌کنن.

۸. صبر و انعطاف‌پذیری

نوجوان‌ها و بچه‌های بزرگ‌تر ممکنه گاهی وارد دوره‌هایی بشن که تمایلی به صحبت کردن به زبان دوم ندارن. بعضی روزها پیش میاد که بچه‌های ما به انگلیسی جواب می‌دن، حتی وقتی پدرشون باهاشون ایتالیایی حرف می‌زنه.

ما یاد گرفتیم که به‌زور و اصرار پیش نریم، بلکه با تشویق ملایم و یادآوری دلیل اهمیت زبان، کمکشون کنیم که دوباره برگردن به استفاده از اون زبان.

توصیه میکنیم حتما دوران بحرانی برای رشد زبان و تربیت کودکان دو زبانه رو مطالعه فرمایید تا با چندین نکته آشنا شوید.

۹. پیدا کردن جامعه‌های محلی ایتالیایی‌زبان

اگه ممکنه، ارتباط با خانواده‌های دیگه‌ای که بچه‌های نوجوان یا بزرگ‌تر دارن و به این زبان صحبت می‌کنن خیلی مفیده. وقتی بچه‌ها با دوستانی آشنا بشن که زبان هدف رو صحبت می‌کنن، دلیلی پیدا می‌کنن که بیرون از محیط خانواده هم از اون زبان استفاده کنن.

این ارتباط‌ها باعث می‌شه بچه‌ها حس کنن بخشی از یه جامعه‌ی بزرگ‌تر هستن، و این خودش انگیزه‌ای قوی برای حفظ زبان می‌تونه باشه.

زنده نگه داشتن زبان‌ها برای نوجوان‌ها و بچه‌های بزرگ‌تر

وقتی بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شن، خیلی راحت می‌تونیم فقط روی جاهایی تمرکز کنیم که توش ضعف دارن، ولی توجه به موفقیت‌هاشون بهشون اعتمادبه‌نفس می‌ده.

تربیت بچه‌های دو‌زبانه توی محیطی که زبان انگلیسی غالب هست، مخصوصاً وقتی به سن نوجوانی می‌رسن، تلاش زیادی می‌طلبه—اما نتیجه‌ش واقعاً ارزشش رو داره. 

با قرار دادن بچه‌ها در معرض زبان ایتالیایی به شکل پیوسته و تبدیل کردن یادگیری زبان به کاری سرگرم‌کننده و مرتبط با زندگی‌شون، تونستیم زبان ایتالیایی رو توی خونه‌مون زنده نگه داریم.

برای ما، رمز موفقیت حفظ تعادل بوده—اینکه هم ابزار و فرصت‌های رشد توی هر دو زبان رو در اختیارشون بذاریم و هم چالش‌هایی که وجود داره رو بپذیریم.

امیدواریم این نکته‌ها در نکاتی برای پرورش نوجوانان دوزبانه، به شما کمک کنه تا بچه‌هاتون توی سنین نوجوانی هم بتونن با ریشه‌های فرهنگی‌شون در ارتباط بمونن یا زبان دومشون رو ادامه بدن و مهارت‌های دو‌زبانه‌ای پیدا کنن که در تمام عمر براشون مفید باشه.